Hạt sen chứa thành phần dinh dưỡng dồi dào và phong phú đem lại nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khoẻ, đồng thời loại hạt này còn rất nổi tiếng trong Đông y, được dùng như một vị thuốc quý để điều trị suy nhược cơ thể, mất ngủ,…
1. Sơ lược về hạt sen
Hạt sen là một trong những bộ phận quan trọng của cây sen, chúng có giá trị vô cùng to lớn. Sau khi hoa sen tàn, người ta sẽ tiến hành thu hoạch đài sen để lấy hạt. Chỉ cần bóc lớp vỏ màu xanh ra, bạn đã thu được những hạt sen trắng ngà. Bên trong hạt sen có phần chồi màu xanh rất mềm được gọi là tâm sen hay liên tử tâm thường được sấy khô làm trà
Ngày nay, người ta thường phơi hoặc sấy khô hạt sen để việc bảo quản được lâu hơn và vẫn giữ được nguyên vẹn thành phần dinh dưỡng vốn có của nó
Sen giàu chất dinh dưỡng và có thể chế biến thành vô số các món ăn ngon và bổ dưỡng như: Sữa, gà hầm, chè long nhãn, cháo và xôi hạt sen,…
2. Thành phần dinh dưỡng của hạt sen
Có lẽ với chúng ta, hạt sen không còn mấy xa lạ bởi từ lâu chúng đã được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc Đông y đến những món ăn bổ dưỡng trong đời sống thường ngày
Ngày nay sen được sử dụng rất phổ biến: từ chế biến bánh kẹo, đến cháo dinh dưỡng, và dùng làm dược phẩm,… vì trong loại hạt này có chứa nguồn dinh dưỡng khá phong phú
Bạn có thể tham khảo bảng thành phần dinh dưỡng có chứa trong 100gam hạt sen như sau:
3. Tác dụng của hạt sen
3.1 Hạt sen giúp trị bệnh lẫn ở người già
Người già thường hay mất ngủ, choáng váng, đờ đẫn và mau quên. Chứng lú lẫn ở những người già rất nguy hiểm, dần dần họ sẽ mất khả năng nhận biết, không xác định được thời gian, không gian, khó để nhớ được thông tin về người thân và khó có thể đưa ra quyết định.
Ăn hạt sen tươi có tác dụng giúp dưỡng tâm khí cho người lớn tuổi, cải thiện giấc ngủ, ăn ngon miệng hơn và khắc phục chứng bệnh hay quên, hay lẫn thẩn khi về già.
3.2 Hạt sen giúp kháng viêm hiệu quả
Hạt sen có chứa 2 loại polysaccharide chủ yếu ở tâm sen, chính vì thế chúng có khả năng kháng viêm hiệu quả. Ngoài ra,các hợp chất tự nhiên như: Kaempferol, Flavonoid có trong loại hạt này sẽ có tác dụng kháng viêm và chống nhiễm trùng rất tốt
3.3 Hạt sen giúp trị mụn trứng cá
Hạt sen có tác dụng nổi trội trong việc cải thiện và chăm sóc làn da trở nên mịn màng, sáng khoẻ. Với chức năng làm kháng viêm, giảm thiểu bã nhờn, làm thông thoáng lỗ chân lông sẽ giúp giảm thiểu tình trạng mụn ẩn, mụn trứng cá,…
Bởi chúng chứa hàm lượng vitamin và các khoáng chất phong phú, đặc biệt là gluxit, lipit, canxi, photpho,… giúp lưu thông khí huyết và đào thải độc tổ, tẩy tế bào chết hiệu quả.
Enzyme L-isoaspartyl methyltransferase có trong hạt sen sẽ đảm nhiệm vai trò phục hồi những tổn thương dưới da, nhờ đó giúp chị em lấy lại làn da sáng khoẻ như mong đợi
3.4 Hạt sen làm hạn chế sự lan rộng của tế bào ung thư phổi
Phần tâm sen sẽ cung cấp cho bạn lượng chất neferine, có tác dụng ngăn chặn sự lây lan và phát triển của các tế bào ung thư phổi, chính vì thế mà việc sử dụng hạt sen cũng như trà tim sen rất có lợi cho việc phòng ngừa ung thư phổi
3.5 Hạt sen chữa bệnh mất ngủ
Trong y học cổ truyền, ăn hạt sen dễ ngủ, giúp an thần và đầu óc thư thái hơn nhờ glucozit có trong nó. Việc sử dụng sen cho bữa tối sẽ giúp cơ thể tăng cường sản sinh insulin, nhờ đó cơ thể được thoải mái, đầu óc thư thái và dễ đi vào giấc ngủ và ngủ ngon giấc hơn
Ngoài ra, để cải thiện giấc ngủ, các chuyên gia khuyên dùng tâm sen khô bởi chúng chứa một lượng lớn vitamin B, vitamin C, glucozit và chất kiềm rất có lợi cho giấc ngủ, giúp an thần và cải thiện tình trạng đau đầu hay đau nửa đầu
3.6 Hạt sen hỗ trợ cho người bệnh tiểu đường
Các chuyên gia nghiên cứu về dinh dưỡng cho biết nó có lượng chất xơ dồi dào, đồng thời lượng calo thấp. Nhờ đó chúng có khả năng làm giảm thiểu lượng đường tăng cao trong máu và điều hoà chỉ sổ này về mức bình thường.
Ăn hạt sen 3 ần/ tuần sẽ giúp bạn bổ sung đầy đủ chất sắt, magie, man gan và nhiều khoáng chất thiết yếu khác cho cơ thể, góp phần loại bỏ các tác nhân gây bệnh tiểu đường loại 2 một các hiệu quả
3.7 Hạt sen hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa
Hầu hết các enzyme có trong sen đều có khả năng ức chế quá trình lão hoá, đặc biệt là L-isoaspartyl methyltransferase – có chức năng sửa chữa và bảo vệ các protein bị tổn thương, góp phần rất lớn trong việc tổng hợp collagen trong cơ thể.
Chính vì lý do này mà chúng dần được phát triển trong công nghiệp mỹ phẩm và chăm sóc sắc đẹp, nhằm đẩy lùi quá trình lão hoá, giảm thiểu sự hình thành các nếp nhăn và cải thiện tuổi thọ một cách ngạc nhiên.
3.8 Hạt sen là món ăn vặt lành mạnh
Hạt sen sẽ là một món ăn vặt lành mạnh, bổ sung nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể một cách dễ dàng nhất. Đặc biệt là protein, magie, kali và phốt pho sẽ cung cấp cho bạn một nguồn năng lượng tuyệt vời trong khoảng thời gian ngắn.
Bạn có thể rang sen tươi đến khi chúng có màu vàng nâu hoặc dùng hạt sen sấy như một món snack ăn vặt thơm giòn vô cùng có lợi cho sức khoẻ, đây là loại hạt dinh dưỡng phù hợp với mọi lứa tuổi từ trẻ em đến người lớn tuổi hay kể cả phụ nữ mang thai đều có thể yên tâm sử dụng
3.9 Hạt sen tốt cho thai kỳ
Ăn hạt sen có tác dụng gì với mẹ bầu? Sen là nguồn protein tự nhiên, giúp mẹ bầu có một thai kỳ khoẻ mạnh. Hơn nữa, với lượng gluxit, vitamin A,C,… sẽ ngăn ngừa tình trạng sảy thai và góp phần nuôi dưỡng thai nhi khoẻ mạnh và phát triển một cách toàn diện
3.10 Hạt sen giúp cải thiện vị giác
Đây là một trong những loại thực phẩm có thể giúp bạn lấy lại cảm giác thèm ăn mỗi khi bị ốm, giúp bạn cải thiện vị giác. Ngoài ra, chúng còn có lợi cho thận, góp phần ngăn ngừa tình trạng viêm đường tiết niệu do các vấn đề bệnh lý hoặc viêm tuyến tiền liện gây ra
3.11 Hạt sen giúp giảm mỡ máu
Lượng mỡ thừa bên trong cơ thể sẽ tăng cao nếu bạn không thường xuyên luyện tập thể dục thể thao hoặc hay lo âu, mệt mỏi, căng thẳng cũng là nguyên nhân xuất hiện mỡ thừa trong cơ thể, đặc biệt là gan. Việc sử dụng sen kết hợp với một lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học và tập luyện điều độ sẽ góp phần phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ và giảm mỡ máu một cách hiệu quả.
3.12 Hạt sen giúp ngăn chảy máu
Hạt sen có chứa hợp chất dạng flavonoid cụ thể là quercetin, chúng có vai trò cải thiện và xây dựng thành mao mạch trở nên bền vững, do đó hạn chế chảy máu và ngăn ngừa tình trạng chảy máu ồ ạt
3.13 Hạt sen giúp điều hòa kinh nguyệt
Khi có kinh nguyệt ăn hạt sen sẽ giúp bạn bổ sung thêm năng lượng để cơ thể được phục hồi nhanh chóng hơn. Với hàm lượng vitamin và các khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là Magie và axit béo omaga-3 sẽ giúp bạn giảm thiểu các triệu chứng mệt mỏi, hay đau bụng mỗi khi đến ngày đèn đỏ đồng thời giúp điều hoà kỳ kinh nguyệt hiệu quả hơn
3.14 Hạt sen giúp giảm vấn đề về tiêu hóa
Chúng được dùng như một vị thuốc để làm giảm các vấn đề về tiêu hoá một cách tự nhiên và an toàn nhất. Giàu chất xơ sẽ là một lợi thế giúp hệ tiêu hoá hoạt động hiệu quả, loại bỏ các chất thải, ngăn ngừa tích tụ độc tố trong cơ thể nhờ đó duy trì sức khoẻ đường ruột
3.15 Hạt sen cung cấp năng lượng
Chúng cung cấp cho bạn một nguồn năng lượng cao chỉ trong một khoảng thời gian ngắn bởi bản thân chúng có chứa nguồn dưỡng chất phong phú, đáng kể là protein, magie, kali và phốt pho,… thực sự cần thiết với mọi lứa tuổi
4. Cách bảo quản hạt sen
Sen tươi sẽ có lượng nước cao và thông thường chỉ để được từ 5-7 ngày ở nhiệt độ phòng và 7-14 ngày nếu bảo quản trong tủ lạnh. Việc cất trữ quá lâu sẽ khiến hạt dễ bị ẩm mốc, hư hỏng và mất chất dinh dưỡng, thậm chí còn gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Chính vì thế với hạt sen tươi bạn chỉ nên dùng theo mùa và không nên để quá lâu. Ngoài ra nếu muốn dùng được quanh năm, bạn nên phơi thành hạt sen khô hoặc bảo quản đông lạnh sẽ vẫn giữ được hàm lượng các chất dinh dưỡng và độ ngon của hạt
Cách 1: Phơi khô
Sen khi mua về bạn để khô ráo, rồi bóc bỏ vỏ xanh bên ngoài, giữ lại hạt màu trắng. Sau đó loại bỏ tâm sen rồi đem phơi năng 3-5 lần cho đến khi khô hẳn thì cất vào lọ, đậy kín nắp.
Với cách làm này, bạn có thể bảo quản được chúng để dùng quanh năm mà không sợ bị hỏng mốc và vẫn đảm bảo chất dinh dưỡng cũng như hương vị thơm ngon, béo bùi. Lưu ý, trong quá trình sử dụng, nên đem chúng đi phơi nắng 1 vài lền để đảm bảo không bị ẩm mốc
Cách 2: Đông đá
Tương tự như cách làm trên, sau khi thông tâm sen xong bạn chia làm nhiều phần nhỏ, cho vào túi ziper hoặc hũ nhựa đóng chặt túi rồi bảo quản ngăn đông tủ lạnh. Mỗi khi dùng chỉ cần rã đông với nước ấm hoặc hấp lại là có thể chế biến như bình thường
Với cách làm này, bạn sẽ cất trữ được từ 4-5 tháng mà không lo bị hỏng hóc, mối mọt và tất nhiên hạt sẽ vẫn thơm, mềm, dẻo chứ không hề bị khô cứng. Tuy nhiên để bảo quản được lâu mà vẫn giữ được độ thơm ngon, bạn cần lưu ý lựa chọn những hạt thật tươi, hạt to và chắc, lớp vỏ ngoài trơn bóng, không bị khô, không sâu bọ hoặc hư hỏng bên trong nhé
5. 10 món ăn bổ dưỡng từ hạt sen
Hạt sen nấu gì ngon, đơn giản mà lại bổ dưỡng? Dưới đây là 10 món ăn bổ dưỡng vô cùng dễ làm để bạn có thêm nhiều sự lựa chọn mới giúp thực đơn của mình thêm đa dạng hơn
5.1 Chè hạt sen vải
Để nấu chè bạn chỉ cần có những nguyên liệu gồm: hạt sen, vải, đường, bột năng, 1 ống vani. Ăn chè sen sẽ giúp thanh nhiệt cơ thể, kích thích vị giác
Ngoài cách nấu chè hạt sen thông thường, bạn có thể nấu chè hạt sen long nhãn để bổ sung thêm dưỡng chất, long nhãn rất tốt tong việc giúp an thần, lưu thông khí huyết và cải thiện giấc ngủ rất hiệu quả
5.2 Sữa hạt sen
Ngày nay phần lớn mọi người đều tìm đến sữa hạt và tự làm sữa hạt dinh dưỡng và tất nhiên sữa hạt sen là một trong những sự lựa chọn tuyệt vời để có thể bổ sung thêm nhiều dưỡng chất thiết yếu một cách tự nhiên, an toàn mà cách làm sữa hạt sen thì lại rất đơn giản để có thể tự làm tại nhà
5.3 Gà hầm hạt sen
Linh hồn của món ăn này được tạo nên từ chính hạt sen và nước hầm gà, ngoài ra bạn có thể cho thêm táo đỏ, kỷ tử và nấm hương để món ăn thêm hấp dẫn và đầy đủ dinh dưỡng. Món ăn này được sử dụng rất nhiều để bồi bổ cơ thể, cải thiện giấc ngủ và vị giác và giúp người ốm mau hồi phục hơn
5.4 Bồ câu hầm hạt sen
Tương tự như cách nấu canh gà hầm, bạn chỉ cần thay bằng bồ câu, cách làm cũng rất đơn giản. Đây là một trong những món ăn hàng đầu có công dụng tẩm bổ vì thế rất có lợi cho cơ thể.
5.5 Chân giò hầm hạt sen
Cách nấu chân giò hầm cũng rất dễ, bạn chỉ cần hầm hạt sen và chân giò cho đến khi mềm nhừ, nước cốt thơm ngon, ngọt lành tự nhiên. Rất thích hợp để tẩm bổ và dùng cho mâm cơm gia đình để cả nhà cùng quây quần bên nhau.
5.6 Tim heo hầm hạt sen
Tim heo cũng chứa hàm lượng dinh dưỡng khá cao, đây là món ăn đặc biệt tốt cho sức khoẻ của phụ nữ mang thai, mẹ sau sinh và trẻ em đang trong giai đoạn phát triển, người ốm hay suy nhược cơ thể. Tim heo kết hợp với sen sẽ cho bạn một món ăn bổ dưỡng, giúp an thần và phụ hồi cơ thể.
5.7 Cháo hạt sen
Cháo hạt sen là món ăn rất đơn giản và cực kỳ dễ nấu, nhưng chúng có thể cung cấp rất nhiều dinh dưỡng cho cơ thể vì thế rất có lợi cho sức khoẻ, nhất là người gìa và trẻ em
5.8 Xôi hạt sen
Cách nấu xôi cũng tương tự như những món xôi khác, nhưng hương vị món ăn này nhất là hương thơm của hạt sen tươi sẽ rất khó để bạn có thể thể nhầm lẫn được. Một nồi xôi hạt sen thơm nức mũi lại béo ngậy luôn là món ăn hấp dẫn với mọi lứa tuổi
5.9 Mứt hạt sen
Thay vì đi mua các loại mứt ở bên ngoài, bạn có thể tự làm mứt tại nhà, vừa đảm bảo an toàn vệ sinh, lại vừa thơm ngọt tự nhiên không lo tẩm ướp hoá chất. Đây là món ăn vặt rất có lợi cho sức khoẻ, bổ sung nguồn năng lượng một cách nhanh chóng. Còn gì tuyệt vời hơn khi ngồi nhâm nhi thành phẩm mình tự tay làm ra, thả hồn cùng tách trà nóng, giúp thư giãn đầu óc cực kỳ tốt.
5.10 Tổ yến chưng hạt sen
Bạn biết đấy, yến xào là 1 trong 8 loại thực phẩm quý, đem lại nguồn vitamin và dưỡng chất dồi dào cho cơ thể. Yến xào thường được kết hợp với hạt sen, long nhãn, kỷ tử với mục đích nâng cao sức khoẻ vô cùng hiệu quả.